Welcome volunteers...

Rondlopen in een sloppenwijken is bizar. Overal zijn hele kleine huizen gemaakt van steen, modder of golfplaten. Alle huizen zijn zonder enige structuur, kris kras door elkaar gebouwd. De huisjes zijn gemiddeld ongeveer vier vierkante meter. Vaak is er een soort van bed binnen en wat spulletjes. In zo’n huis woont een heel gezin, wat vaak bestaat uit de moeder en veel kinderen (er zijn gezinnen met een kind of drie, maar ook met acht kinderen).
Het is dan ook niet gek dat er ontzettend veel mensen op de been zijn in de sloppenwijk. Moeders doen de was, of zijn bezig met iets koken wat typisch Afrikaans branderig ruikt. Sommige moeders verkopen producten op de markt. Kinderen lopen overal. Ze liggen, rennen, spelen, zitten, eten en doen dat alles in het rood, bruine zand. Ze dragen vaak kapotte kleren en kauwen regelmatig op een stukje elektriciteitsdraad of op een stukje plastic (wat erg eng is om te zien in verband met stikken, maar moeders maken zich daar hier duidelijk niet druk om). Soms zijn er ook kinderen met dikke bolle buikjes, door eenzijdig eten. Kinderen lopen ook veel achter ons aan, proberen onze hand te pakken en roepen ‘Mzungu’ naar ons. Vaders verzamelen zich op een plek om samen te drinken. Ze drinken daar heel de dag en zijn dus ook altijd dronken.
De social worker die met ons meeliep vertelde ons dat de vaders het geld wat de moeder verdient gebruiken om drank van te kopen. De moeder moet dus werken, voor de kinderen zorgen en dus ook nog geld verdienen voor haar partner. Het is daarom ook zo dat vrouwen vaak scheiden en alleen bij de kinderen blijven. Een scheiding aanvragen kan dan weer wel, omdat vrouwen door het harde werk wat ze doen wel meer aanzien hebben dan de man hebben we ons laten vertellen.
Verder wordt de sloppenwijk bewoond door een heleboel kippen, geiten, kalkoenen, katten en honden, die zich vooral ophouden op wat meer open plekken in de sloppenwijk. Ook zijn er enorme open plekken met bergen plastic rotzooi (er ligt trouwens overal in de sloppenwijk enorm veel plastic rotzooi). Op deze bergen wordt afval verbrand en zoeken kinderen naar restjes plastic, want voor een zak plastic krijgen ze geld.
Tussen alle huizen door lopen overal kleine gootjes met enorm vies stinkend zwart water met veel plastic erin. Over de gootjes spring je, of er ligt een wankel bruggetje, waarbij je hoopt dat je er met je Nederlandse kilo’s maar niet doorheen zakt en in de troep belandt. Langs de gootjes is dan een klein zandpaadje waar je over kan lopen. Af en toe zijn er grotere bergen zand, de social worker vertelde ons dat er dan iemand onder begraven ligt, in verband met gebrek aan geld om iemand ergens anders te begraven.
Door de sloppenwijk heen loopt een spoorlijn. Hier reden heel lang geen treinen, dus de huizen waren er dicht omheen gebouwd. Toen besloot de overheid de rails weer te gaan gebruiken, waarop tien meter naast de rails alle huizen zijn gesloopt. Nu wordt hier altijd markt gehouden. Er wordt allerlei groente verkocht, veel kleren, schoenen en zelfs telefoonhoesjes. Ook zijn er echte kapperszaken in de sloppenwijk, is er een kerk (die ook als school dient) en een nachtclub. Iedereen betaalt huur om op de markt te staan en ook om in de sloppenwijk te wonen. Ook al bedraagt de huur daar maar zo’n 10 euro per maand, toch kunnen veel mensen dit amper betalen.
Je kunt je vast voorstellen dat ik het bizar vond dit allemaal te zien. Het is zo anders echt alles te zien en te ruiken dan alleen van het bestaan af te weten. We kregen een rondleiding door de sloppenwijken van de social workers van het project waar we gaan werken. Hier selecteert Hands for Hope, de organisatie waar we gaan werken dus, namelijk de kinderen die deel mogen nemen aan het programma. De social workers lieten ons ook veel binnenkijken bij de bewoners van de sloppenwijk. Dat vond ik erg lastig. Ik voelde me al een soort rijke ramptoerist terwijl ik daar door de sloppenwijk liep, laat staan als je dan ook nog alsof het aapjes zijn in de huizen van mensen mag kijken. Maar de social workers deden er zo normaal over dat we zouden gaan kijken, dat niet kijken ook weer oneerbiedig voelde tegenover de mensen van het project. Echt heel lastig. Gelukkig voelde de tweede keer in de sloppenwijk al veel minder als een rondleiding, waardoor ik ook minder het gevoel van aapjes kijken had.
Natuurlijk is het project waar we werken niet alleen rondlopen in de sloppenwijk. Het project, Hands for Hope, helpt de allerarmste kinderen uit de sloppenwijken, door ze onderwijs te bieden, ze te ondersteunen op gebied van gezondheid en ze te leren over dagelijkse zaken. Op het terrein is dus een school. Ook hier kregen we een rondleiding, waar iedere klas spontaan voor ons een versje begon op te zeggen zodra ze ons zagen: ‘Welcome volunteers, this is primary 1, our teacher is…’ enzovoorts. Blijf toch zitten kinderen! Ik voelde me zo overgewaardeerd met al die aandacht en realiseerde me tegelijkertijd hoe gewend deze kinderen zijn aan blanke vrijwilligers.
Gelukkig kregen we niet alleen rondleidingen op het project maar mochten we ook al echt iets doen. Vrijdag mochten we meedoen met een muziek- en dansles. Wat een ontzettend goed ritmegevoel hebben de kinderen hier! Er werd echt heel ‘Afrikaans’ gedanst en ook duidelijk een echt ‘Afrikaans’ ritme gespeeld. Alle kinderen speelden het met gemak mee en ik kon het met moeite bijbenen (ik mocht namelijk meetrommelen omdat ik vol trots verkondigd had dat ik studeer om muziektherapeut te worden). Echt fantastisch om mee te maken!
Maandag was het tijd voor de circusles in het afternoon program. Er kwamen drie ‘circusdocenten’ die zelf echt ontzettend goede acrobaten waren, maar niet echt bezig waren met veiligheid, waarop een kind bijna vanaf de schouders van een ander kind op een ijzeren frame van een tafel stortte. Vreselijk eng om te zien! Gelukkig mochten wij een eigen groepje kinderen mee naar buiten nemen om daar met circusmaterialen aan de slag te gaan. De kinderen waren ontzettend enthousiast over de materialen die ik had meegenomen uit Nederland (dankzij CircusKunst, super leuk!!). Vooral de diabolo’s werden uit mijn handen gegrist! De kinderen konden de bordjes en diabolo’s al wel draaiend krijgen. Ook konden sommigen al jongleren. Maar echt veel trucs kenden ze nog niet. Ze werden dan ook wild enthousiast toen ik een knoop met de diabolo en de lift (dat de diabolo omhoog gaat in het touw) uitlegde. Heel leuk!
Vandaag op stage mochten we meekijken in de lessen. Zo heb ik een biologieles en wiskundeles mee mogen maken. De docent legde iets uit en vroeg de klas bijna na iedere zin of de klas kon herhalen wat hij gezegd had. Dat is nog eens letterlijk erin stampen! Wel mooi om te zien hoe graag iedereen hier wil leren en hoe behulpzaam de kinderen zijn met bijvoorbeeld schoonmaken en dergelijke (hoewel er ook een kind een poppetje zat te tekenen in het kastje onder haar tafel, ook fijn dat dat ook kan). Leraren zijn hier wel echt strenger (‘Use your good manners!!’). Ook maakt het docenten weinig uit als kinderen elkaar slaan. Dat doen kinderen hier namelijk voortdurend en hard ook, maar niemand kijkt er naar op of om. De wiskundeles die ik meemaakte was in een klas met kinderen van een jaar of zeven. Ze waren erg enthousiast over mijn komst, wilden me gelijk voor de klas zetten en noemden me gelijk ‘teacher’. Ze waren dan ook erg blij dat ik hun wiskundewerk wilde nakijken en daar een bloemetje bij wilde tekenen als het goed was. Heel grappig!
Bij lunchtijd krijgen we op stage iedere keer een echte Ugandese maaltijd die we samen met de docenten van de school opeten. We eten rijst, bonen, raar groene groente (waarvan ik werkelijk geen idee heb wat het was), een soort paarse pindasaus en matooke (het smaakt als aardappelpuree, maar dan gemaakt van banaan). Op een andere dag was er kip en ananas bij de rijst met bonen en we werden ook al een keer verblijd met een soort witte homp gemaakt van bloem (waar we niet erg enthousiast over waren, maar het natuurlijk wel probeerden).
Tussen alle stage ervaringen door hadden we natuurlijk ook nog weekend. Dat was wel heel fijn, want we waren en zijn behoorlijk moe van de reis en alle indrukken. We hebben onze zaterdag dan ook gespendeerd bij een zwembad bij een hotel, met palmbonen en heel veel blanken (wat wel erg tegenstrijdig voelde met de sloppenwijk van de dag daarvoor nog in m’n achterhoofd). Zondagnacht werden we verblijd met allerlei muziek, met daaroverheen gepraat over God. Al snel realiseerde ik me dat dit geen uitgaan was, maar de kerk. De kerkdienst is hier iedere avond (met microfoons en versterkers, op behoorlijk volume zodat we vanuit huis mee kunnen luisteren), maar dus ook iedere zaterdagnacht, en dan ook echt daadwerkelijk heel de nacht. Dus dat wordt heerlijk slapen iedere zaterdag op zondag.
Voor nu gaan we de komende week verder ontdekken wat we op stage kunnen gaan doen de komende tijd, want dat is nog wel een beetje een raadsel en we gaan natuurlijk genieten van het hier zijn!